Etkileşimli Tahta Kullanımının Öğrencilerin Motivasyonuna Etkisi
Etkileşimli Tahta Kullanımının Öğrencilerin Motivasyonuna Etkisi
ETKİLEŞİMLİ TAHTA KULLANIMINA İLİŞKİN ÖĞRETMEN VE ÖĞRENCİ GÖRÜŞLERİNİN İNCELENMESİ1 Erdal ODABAŞ- Abdurrahman İLĞAN
Makale Selim KARASAKAL tarafından okundu. Öğretmenlerce etkileşimli tahtaların kurumumuz üzerinde olumlu ve olumsuz yönlerinin tartışılması yapıldı.
Etkileşimli Tahta Kullanımının Öğrencilerin Motivasyonuna Etkisi Etkileşimli tahta kullanım açısından öğrencilerin daha fazla güdülenmesine neden olmaktadır. Dersler öğrencilere daha ilgi çekici olmakta ve eğlenceli hale gelmektedir. Bunun doğal sonucu olarak öğrenciler de derse yönelik dikkat ve benzeri unsurlar artmakta ve öğrencilerin yeni davranış edinimi kazanmaları sağlanmaktadır (Beeland, 2002; Smart Tech., 2006). Yapılan bazı çalışmalarda (Cox, 1997; Passey, Rogers, Machell ve McHugy, 2004) ise ilköğretim kurumları ve liselerde etkileşimli tahta kullanımının motivasyona olumlu yönde etki ettiği vurgulanmıştır. Ayrıca Etkileşimli tahta gibi tüm sınıf teknolojilerinin öğrencilerin dikkatlerini vermelerini sağlamada önemli olduğunu belirtilmiştir (Somekh ve diğerleri, 2007). Öğretmenler ise etkileşimli tahta kullanımının öğrencilerin % 99'unda akıllı motivasyonu arttırdığını ifade etmişler ve aynı çalışmada etkileşimli tahta aracılığıyla öğrencilerin daha iyi öğrenme sağladıklarını ve dikkatlerini uzun süre tutabildiklerini vurgulamıştır. Öğrencilerin etkileşimli tahtanın çok yönlülüğünü ve kaynaklarının çeşitliliğini, multimedya kapasitesini (renk, hareket, ses, dokunma), eğlencesini ve oyunlarını sevdiğini belirtmiştir (Higgins ve diğerleri, 2005). Levy (2002) ise etkileşimli tahta sayesinde öğrencilerin tahtada bir sonraki adımda ne gösterileceğini merakla içinde beklediklerini belirtmiştir. Akdemir (2009), Genel Fiziki Coğrafya dersinde etkileşimli tahta kullanılarak işlenilen derste etkileşimli tahta kullanımının öğrenci başarısına etkisini incelemek amacıyla bir araştırma yapmıştır. Araştırmanın sonucunda etkileşimli tahta kullanılarak işlenilen derslerde öğrenci başarısında artış olmuş ve etkileşimli tahta kullanımıyla yapılan derslerin eğlenceli hale geldiği bu durumun da öğrenci motivasyonunu artırdığı ortaya çıkmıştır. Altınçelik (2009), ilköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin etkileşimli tahta kullanımına ilişkin görüşleri, mevcut okullarda sınıf ortamında öğretimde kullanılabilirliği, uygunluğu, öğrenci ve öğretmen motivasyonuna etkisi ve öğrenmede kalıcılığı sağlaması açısından incelenmiştir. Araştırma sonucuna göre etkileşimli tahtanın etkin bir şekilde kullanılması halinde öğrenmelere kalıcılı olmakta ve ve geleneksel anlayışın hâkim olduğu sınıf ortamından daha canlı bir sınıf ortamına geçiş sağlanmaktadır. Etkileşimli tahtanın kullanılması durumunda öğrenciler derse etkin bir şekilde katılmakta, dikkat ve motivasyonlarını 61 Etkileşimli Tahta Kullanımına İlişkin Öğretmen ve Öğrenci Görüşlerinin İncelenmesi Anadolu Eğitim Liderliği ve Öğretim Dergisi [Anatolian Journal of Educational Leadership and Instruction] 2019– 7(2), 57-90 sürekli olarak diri tutmaktadırlar. Bunların yanı sıra etkileşimli tahtanın öğrenme ortamına katkısı, kullanan bireyin etkililiğine ve bireysel hızına bağlı olarak değişiklik gösterdiği sonucuna ulaşılmıştır. Polat ve Özcan (2014) tarafından yapılan çalışmada etkileşimli tahta teknolojisinin derse karşı motivasyonu artırdığı, öğrencilerin derse odaklanma seviyesini üst düzeye çıkardığını ve derse daha etkin katılmak istediklerini, öğretmenlerin ise dersi eğlenceli bir şekilde işlemesine yardımcı olduğu sonucuna varılmıştır.
Etkileşimli Tahta Kullanımının Olumlu Yönleri Etkileşimli tahtaların kullanımı eğitim açısından birçok avantajlı yönü bulunduğu kadar bazı noktalarda sınırlılıklarının da olduğuna dair birçok çalışma mevcuttur. Her ne kadar çıplak gözle olumlu bir entegrasyon çalışma olarak gözlense bile olumsuz etkileri de oldukça fazla olabilmektedir (Lai ve Kritsonis, 2006). Öğretmen ve öğrenci gözüyle pedagojik olarak avantajları aşağıdaki gibi ifade edilebilir: • Öğrenciler derse yönelik motive olmakta ve dikkatleri kolayca toplanabilmektedir (Altınçelik, 2009; Akçayır, 2011; Elaziz, 2008; Erduran ve Tataroğlu, 2009; İşman, Abanmy, Hussein, Saadany ve Abdelrahman, 2012; Zengin, Kırılmazkaya ve Keçeci, 2011). • Öğretmen ve öğrenci arasındaki iletişim ve etkileşim klasik anlayışa göre daha fazla olmaktadır (Al-Qirim, 2011; Shenton ve Pagett, 2008; Smith, Higgins, Wall ve Miller, 2005). • Bazı özel gereksinimli olan ve öğrenme güçlüğü çeken öğrencilerin daha kolay öğrenmesini sağlamaktadır (Altınçelik, 2009). • Akademik olarak diğer sınıflara göre daha fazla başarıyı arttırmaktadır (López, 2010; Zengin, Kırılmazkaya ve Keçeci, 2011). • Görsel materyaller, multimedya araçları, oyunlar, videolar ve animasyonlar kullanılması öğrenmenin daha kalıcı hale gelmesini sağlamaktadır (Slay, Sierbörger ve Hodgkinson-Williams, 2008; Smith, Higgins, Wall ve Miller, 2005; Zengin, Kırılmazkaya ve Keçeci, 2011). • Etkileşimli tahtanın yalnız başına kullanılmasının bir anlam ifade etmemesinin Erdal ODABAŞ & Abdurrahman İLĞAN 62 yanında eğitimin kalitesini de arttırmaktadır (Glover, Miller, Averis ve Door, 200 7). Çalışmadan elde edilen bulgulara göre hem öğretmenler hem de öğrenciler etkileşimli tahta kullanımına yönelik olumlu anlamda görüş ifade etmişlerdir. Etkileşimli tahta destekli eğitimler daha eğlenceli, motive edici ve ilgi çekici bir durumu ortaya koy muştur. Katılımcılara göre eğitimde kalite daha da artmaktadır. Birtakım yetersizlikler ve teknik aksaklıklar olmasına rağmen, öğretmenlerin ve öğrencilerin görüşlerinin bu teknolojinin kullanılmasının faydalı olacağı yönündedir ( Elaziz, 2008). 1.3.Etkile şimli Tahta Kullanımının Sınırlılıkları Etkileşimli tahtaların eğitimöğretim açısından bazı olumsuzlukları da bulunmaktadır. Bu olumsuzluklar literatürde aşağıdaki • şu Öğretmen ve öğrencilerin tahtanın kullanılması şekilde ifade edilmiştir: noktasında yeterli düzeyde bilgi ve beceriye sahip olmaması (Altınçelik, 2009; Beauchamp, 2004; Erduran ve Tataroğlu, 2009; Glover ve diğ., 2007; İşman ve diğ.,2012; Slay ve diğ., 2008). • • • • • Hem teknolojiye yönelik bilgi ve beceri açısından hem de yaş gibi fa rklı durumlardan kaynaklı olarak genç öğretmenlerin daha kolay biçimde etkileşimli tahtalar kullanması (Akkoyunlu, 2002). Ders esnasında oluşan teknik aksaklıkların öğrenci dikkatini kolay dağıtması ve öğretmenlerin bu dağınıklığı kontrol etmede zorluk çe kmeleri (Erduran ve Tataroğlu, 2009; Türel, 2012). Yaşanan teknik aksaklıklar yüzünden öğretmenlerin etkileşimli tahtaya karşı olan görüşlerinin olumsuz yönde etkilenmesi (Erduran ve Tataroğlu, 2009; Türel, 2012). Ders planları içerisine ve kazanımlara etk ileşimli tahta kullanımının tam, doğru ve verimli biçimde entegre edilememesi (AlQirim, 2011; Shenton ve Pagett, 2008). Etkileşimli tahta kullanımının öğrenciyi pasifleştirmesi ve öğretmeni bilgisayara bağımlı kılması (Türel, 2012). Araştırmaya katılan öğretmenlerin büyük bir kısmı kendilerini etkileşimli tahta 97 ( ), 57Anadolu Eğitim Liderliği ve Öğretim Dergisi [Anatolian Journal of Educational Leadership and Instruction] 201 2 90Etkileşimli Tahta Kullanımına İlişkin Öğretmen v 63 e Öğrenci Görüşlerinin İncelenmesi konusundan yeterli gördüğü ve sıklıkla kullandıklarını belirtilmişlerdir. Öğretim açısından etkileşimli tahta ile ilgili olumsuzluklara bakıldığında etkileşimli tahtanın öğretmeni ve öğrencileri p asifleştirdiği, öğretmeni bilgisayara bağımlı yaptığı, kurulumun ve teknik problemlerin zaman aldığı ve sınıf kontrolünün zorlaştığı ifade edilmiştir (Türel, 2012). Motivasyon ve öğrenme açısından olumsuzlukların ise aktif öğrenmeyi engellemesi, kara tahta da daha iyi anlaşıldığına dair inanç ve materyale odaklanarak dersten uzaklaştığı sonucuna varılmıştır. Öğretmenler, öğrencilerin etkileşimli tahtayı film izler gibi izledikleri ve not almaya çalışmadıklarını, öğrenmek için kendilerini zorlamadıklarını bel irtmişlerdir. Teknik aksaklıklardan dolayı gecikmelerin yaşandığı, öğretmenlere donanım ve yazılım kullanımı ile ilgili ve gerektiğinde basit düzeydeki teknik problemleri giderebilecek düzeyde teknik eğitimlerin verilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır .